BLOG
Een deelnemer die de boel ophoudt is je vriend
Ze kijkt priemend, haar toon is streng. Wat het doel van deze bijeenkomst is, dat vraagt ze zich af. Voor de vierde keer. Om precies te zijn. Lichte irritatie bij de andere deelnemers en bij de teamcoach. Jullie waren net zo lekker bezig. Het leidt af. Je wil haar weer op het juiste spoor hebben.
Wat is hier aan de hand?
De meeste professionals kennen twee smaken om afwijkend gedrag te verklaren. Het ligt aan mij of het ligt aan de ander.
De teamcoach die het aan zichzelf wijt, vindt dat hij tekortschiet. Dat hij de neiging heeft om abstract te blijven en dat hij daar echt nog aan moet werken. Daartegenover staat de teamcoach die het wijt het aan weerstand. Van de deelnemer. Dat ze een dingetje heeft met autoriteit. Overgevoelig is.
Dit is lineair denken. Of of. Van het een komt het ander. Van A naar B. Rechtlijnig.
Maar, de wereld is niet rechtlijnig. Eerder circulair, relationeel, complex en onoverzichtelijk. Gedrag staat niet op zich. Gedrag is onderdeel van een context, die weer onderdeel is van een context, die weer onderdeel is van een context. Je snapt ‘m.
De teamcoach die het aan zichzelf wijt, vindt dat hij tekortschiet. Dat hij de neiging heeft om abstract te blijven en dat hij daar echt nog aan moet werken. Daartegenover staat de teamcoach die het wijt het aan weerstand. Van de deelnemer. Dat ze een dingetje heeft met autoriteit. Overgevoelig is.
Dit is lineair denken. Of of. Van het een komt het ander. Van A naar B. Rechtlijnig.
Maar, de wereld is niet rechtlijnig. Eerder circulair, relationeel, complex en onoverzichtelijk. Gedrag staat niet op zich. Gedrag is onderdeel van een context, die weer onderdeel is van een context, die weer onderdeel is van een context. Je snapt ‘m.
Hoe ziet dat eruit, de context betrekken?
De formule stelt dat drie keer (of meer) van hetzelfde, wijst op een patroon. Deel twee van de formule: patronen trekken patronen aan. Deel drie van de formule: mensen nemen onbewust verantwoordelijkheid voor zaken die ontbreken (en daarmee hoeven de anderen die verantwoordelijkheid niet meer te nemen).
Bijvoorbeeld. Als een afspraak drie keer wordt vergeten, is het niet meer toevallig. En als afspraken vergeten worden, is de kans groot dat andere zaken ook vergeten worden. Het op tijd aanvragen van vakantiedagen. Het terugbellen van een klant. Het bijvullen van printerpapier. De verjaardag van de baas.
Echter, binnen een organisatie is er altijd iemand die de uitzondering vormt. Hij die de verantwoordelijkheid draagt voor het terrein “niks vergeten – alles onthouden”. De collega die al het slordige van zijn collega’s compenseert. Die bovenmenselijk precies is en overal op terugkomt. Die iedereen wijst op de gemaakte afspraken. Het is de man die bullets gebruikt in zijn mailtjes en vraagt om een leesbevestiging.
Telkens als je denkt “goh, wat zijn we lekker bezig”, somt hij op wat we allemaal nog zijn vergeten. Irritant.
Bijvoorbeeld. Als een afspraak drie keer wordt vergeten, is het niet meer toevallig. En als afspraken vergeten worden, is de kans groot dat andere zaken ook vergeten worden. Het op tijd aanvragen van vakantiedagen. Het terugbellen van een klant. Het bijvullen van printerpapier. De verjaardag van de baas.
Echter, binnen een organisatie is er altijd iemand die de uitzondering vormt. Hij die de verantwoordelijkheid draagt voor het terrein “niks vergeten – alles onthouden”. De collega die al het slordige van zijn collega’s compenseert. Die bovenmenselijk precies is en overal op terugkomt. Die iedereen wijst op de gemaakte afspraken. Het is de man die bullets gebruikt in zijn mailtjes en vraagt om een leesbevestiging.
Telkens als je denkt “goh, wat zijn we lekker bezig”, somt hij op wat we allemaal nog zijn vergeten. Irritant.
Zoek naar de patronen
De combinatie van “uitzondering” en “irritatie” is de toegang tot waardevolle informatie over het heersende patroon in de context. Wat het exacte patroon is, dat hoef je als teamcoach niet te weten. De herhaling en de ergernis wijzen de richting. Over wat mensen verbannen. Vraag ernaar. Het is informatie die je nodig hebt om een team succesvol te begeleiden.
Terug naar de priemende dame. De herhaalde vraag om verduidelijking en het gevoel van ergernis, vertelt wellicht over (het gebrek aan) doelgerichtheid van de organisatie. Of over hoe er wordt omgegaan met kaders. Of over de norm dat we hier allemaal zo lekker flexibel zijn. Of…. vul maar in.
Kortom, de deelnemer/collega/medewerker/gezinslid die de boel ophoudt is een vriend met een belangrijke sleutel.
Terug naar de priemende dame. De herhaalde vraag om verduidelijking en het gevoel van ergernis, vertelt wellicht over (het gebrek aan) doelgerichtheid van de organisatie. Of over hoe er wordt omgegaan met kaders. Of over de norm dat we hier allemaal zo lekker flexibel zijn. Of…. vul maar in.
Kortom, de deelnemer/collega/medewerker/gezinslid die de boel ophoudt is een vriend met een belangrijke sleutel.
Is het dan nooit persoonlijk?
Natuurlijk, een verklaring voor gedrag kan ook “gewoon” persoonlijk zijn. Maar er zijn al genoeg (team)coaches die zo werken. Wees de uitzondering. En je kan altijd nog van perspectief wisselen. Van context, naar ander, naar ik.